Startuj z nami | Dodaj do ulubionych
Pi±tek 29 Marca 2024 Imieniny: Marka, Wiktoryny, Zenona     os�b on-line [1]


Dziêcio³ du¿y to przyk³adny rodziæ. Ca³y dzieñ lata po swoim rewirze wynosz±cym ok. 40 ha. w poszukiwaniu owadów. Najczê¶ciej wydobywa je spod kory drzew i przynosi nigdy nienasyconym m³odym. M³ode dziêcio³y ³atwo "us³yszeæ" id±c lasem, wydaj± bardzo g³o¶ny, ale nieco ¿a³osny d¼wiêk. Dziêcio³y nie s± dobrymi ¶piewakami. Sfotografowany w okolicy Pe³cznicy.
fot. M. Szafirski

infoEXPRESS









poznaj SUDETY

wstecz strona g³ówna
12 Maja 2004, 20:53 | poznaj SUDETY

Przedgórze Sudeckie – krain± Opalu, Chryzoprazu i Chalcedonu.

Kolekcjonerzy ska³ i minera³ów odwiedzaj±cy Sudety, nie mog± pomin±æ ich przedgórskiego obszaru, zwanego "Przedgórzem Sudeckim".
Wybierzmy jednak z tego do±æ d³ugo ci±gn±cego siê terenu jedno miejsce, które do 1983 r. by³o centrum kopalnictwa przede wszystkim Rudy Niklu, Chryzoprazu, obok którego wystêpowa³ równie¿ Opal, jak i Chalcedon.


Oczywi¶cie mam na my¶li niewielk± osadê – Szklary.

Najstarsze wzmianki o poszukiwaniach na terenie Szklar w/w minera³ów, pochodz± z pierwszej po³owy XV w. i przypisuje siê je najs³ynniejszemu w owym czasie poszukiwaczowi kamieni szlachetnych Antoniemu de Medici. Jednak¿e dopiero w pierwszej po³owie XVIII w. w roku 1740, odkryto ogromne z³o¿a Chryzoprazu, co spowodowa³o i¶cie prawdziw± gor±czkê w¶ród poszukiwaczy.

opal
Sztolnie, szyby poszukiwawcze zaczê³y pojawiaæ siê na terenie Szklar niczym grzyby po deszczu, a wszelkiej ma¶ci zapaleñcy odkryli, ¿e ziemia kryje jeszcze doskona³ej klasy Opale, jak i nieco ni¿szej klasy Chalcedony.

Du¿e z³o¿e Rudy Niklu zosta³o odkryte przez in¿yniera – górnika Adolfa Reitscha, który w XIX w. badaj±c teren Szklar stwierdzi³, ¿e jest on niezwykle podobny pod wzglêdem geologicznym do obszarów w Nowej Kaledonii, s³yn±cej z bogatych z³ó¿ tej¿e Rudy.

Rozpoczê³o siê wydobywnictwo na skalê przemys³ow±. Prowadzono eksploatacjê z³ó¿ g³êbinowo, buduj±c jednocze¶nie pierwsz± hutê. Wydobywnictwo idzie pe³n± par±.

Pod koniec II Wojny ¦wiatowej i w wyniku dzia³añ wojennych huta zostaje mocno zniszczona.
W roku 1953 nastêpuje odbudowa ca³ego kompleksu kopalnianego, w wyniku czego wydobycie ponownie ma miejsce i nadal obfituje w Rudê, jak i z powodzeniem wydobywa siê Chryzopraz, Chalcedon i Opal. Jak podaj± ¼ród³a, lata 1972-1973 nazwane zosta³y szczytowym okresem wydobywnictwa Chryzoprazu gdzie w³aœnie w tym okresie wydobyto i zgromadzono ponad 2200 kg tego pó³szlachetnego minera³u!

chryzopraz z opalem czyli chryzoopal
Ostatecznie ze wzglêdu na poka¼nie wyczerpane z³o¿e i nieop³acalno¶æ dalszego przemys³owego wydobywnictwa, w roku 1983 kopalniê zamkniêto.

Pamiêtajmy jednak, ¿e o zamkniêciu kopalni decydowa³y warunki ekonomiczne, dyktowane op³acalno¶ci± wydobycia na ogromn± skalê, co oznacza, ¿e nie wyczerpano z³o¿a do ostatniego kamienia czy ska³y. Absolutnie nie.

Region Szklar usatysfakcjonuje pocz±tkuj±cego zbieracza minera³ów, jak i zarówno “starego wyjadacza”, a wiêc kolekcjonera z du¿ym doœwiadczeniem i o niema³ych wymaganiach.
Nale¿y jednak uzbroiæ siê ( prócz cierpliwo¶ci ) w saperkê i kopaæ w ró¿nych miejscach z nadziej± znalezienia którego¶ z w/w minera³ów. Oczywi¶cie znajduj± siê one i na powierzchni, jednak s± to formy bardzo zwietrza³e w wyniku oddzia³ywañ wiatru, wody i temperatur, zró¿nicowanych i warunkowanych porami roku.

Tak wiêc wybór sposobu poszukiwañ nale¿y do samego kolekcjonera i z pewno¶ci± przyniesie on jakieœ efekty.

Opale w Szklarach nie s± jednorodne. Ró¿ni± siê miêdzy sob± barw±, stopniem przepuszczalno¶ci ¶wiat³a, prze³amem. Wyró¿niæ nale¿y Opal mlecznobia³y, z odcieniem niebieskim lub ¿ó³tym o prze³amie tzw. Muszlowym, posiadaj±ce dobrze widoczne Dendryty manganowe, przypominaj±ce swym wygl±dem prastare paprocie. Nie mo¿na pomin±æ Opalu wodnistobia³ego o prze³amie ostrokrawêdzistym, dobrze przepuszczaj±cym ¶wiat³o.

chryzopraz z dobrze widocznym chalcedonem
Czêsto jednak Opale wystêpuj± tu razem z Chalcedonem i Chryzoprazem, tworz±c jedn± bry³ê.
Niegdy¶ uznano tê formê za nienadaj±c± siê do obróbki jubilerskiej, co mia³o ogólny wp³yw na wydobywnictwo tych minera³ów pod tym w³a¶nie k±tem. Nie doceniono jednak “szklarskich minera³ów” jako wspania³ych form ozdobnych, naturalnych, adoptowanych nie koniecznie w jubilerstwie, a z pewno¶ci± krytykowano z³o¿e w skali na jak± sobie ono moim zdaniem nie zas³uguje.

martwica chalcedonowa
Chryzopraz dziêki efektownemu zabarwieniu zwi±zkami Niklu, od zarania uznawany by³ za kamieñ pó³szlachetny. Barwa Chryzoprazu jest zielona z ró¿nymi odcieniami tego¿ koloru. Najczêstsz± form± mog±c± byæ znalezion± w trakcie naszych poszukiwañ bêd± rozga³êzione ¿y³y chryzoprazowe, oplataj±ce i ci±gn±ce siê wzd³u¿ bry³y br±zowego Chalcedonu. Mo¿emy znale¼æ równie¿ Chryzopraz w formie okaza³ej naroœli na mniejszym Chalcedonie. Nale¿y wspomnieæ tutaj, ¿e Chryzopraz i Chalcedon to odmiany tego samego minera³u, jednak ró¿ni±ce siê pomiêdzy sob± przede wszystkim barw± i twardo¶ci±. Ró¿nice te, spowodowane zosta³y ró¿nymi czynnikami chemicznymi, termicznymi, których opisy raczej sobie podarujê i to nie tylko ze wzglêdu na ogromn± obszerno¶æ tematu, ale przede wszystkim z uwagi na czytelnika niniejszego artyku³u, którego sci¶le w tym przypadku, naukowe okreœlenia zanudzi³yby na ¶mieræ, a zrozumia³e s± one raczej dla w±skiego grona zainteresowanych tym tematem fanatyków geologii, mineralogii, fizyki i chemii.

martwica chalcedonowa z bliska
W ka¿dym b±d¼ razie Chalcedonu nie sposób jest pomin±æ, odró¿niaj±c go od innych minera³ów przede wszystkim br±zowym kolorem i du¿± twardo¶ci±.

Niezwykle efektownymi okazami, faktycznie s³abo docenianymi w¶ród mineralogicznej braci ( ? ), s± tzw. Martwice chalcedonowe. S± to porowate ska³y, przypominaj±ce swym wygl±dem ko¶æ, niejednokrotnie posiadaj±ce wspaniale manifestuj±c± siê “posypkê” silnie b³yszcz±cego w ¶wietle kwarcu. Fakt wystêpowania obok siebie kilku rodzajów minera³ów sprawi³, ¿e udaje siê znale¼æ Martwice chalcedonowo – chryzoprazowo – opalowe, b±d¼ ograniczone do co najmniej dwóch minera³ów. S± to bry³y, w których wytwarzaj± siê ró¿ne w¿ery, jamy. W jamkach widzimy “gronuj±ce” formy Opalu, które sprawiaj± wra¿enie rosn±cych jaskiniowych Stalaktytów. Nie sposób oprzeæ siê wra¿eniu, i¿ mo¿emy obserwowaæ twory, przypominaj±ce mikro jaskinie, pe³ne chryzoprazowych, opalowych i chalcedonowych nacieków, draperii itp.

martwica chalcedonowa II
Znalezienie du¿ego okazu jakiejkolwiek z Martwic, jak i poka¼nych rozmiarów poszczególnych opisywanych przeze mnie minera³ów, jest prawdziwym powodem do dumy.

Niejednokrotnie przygl±daj±c siê moim znaleziskom, nie ukrywam okaza³ym minera³om, uzmys³awia³em sobie potêgê twórcz± przyrody. Jak inaczej nazwaæ piêkno, którego powstanie jest poza zasiêgiem mo¿liwo¶ci cz³owieka, jak nie cudem natury. Ogl±daj±c te prawdziwe manifestacje przyrody, doznaje siê uczucia reprymendy wobec si³ przyrody, jej pomys³owo¶ci twórczej i jej ró¿nych metamorfoz. Kolekcjonowanie minera³ów, jest dla mnie swoistym uk³onem wobec przyrody, która obdarza nas zbieraczy swoimi darami.


martwica chalcedonowa II z bliska



martwica chalcedonowo opalowo chryzoprazowa



martwica chalcedonowo opalowo chryzoprazowa II



martwica chalcedonowo opalowo chryzoprazowa III



martwica chalcedonowo opalowo chryzoprazowa IV



martwica chalcedonowo opalowo chryzoprazowa IV z bliska



kolejny przyklad wielomartwicy



Copyright 2004 Dariusz Domaga³a
Wszelkie prawa zastrze¿one.


Góry Z³ote: http://www.goryzlote.republika.pl


Przeczytany [38693] Dodaj komentarz


KOMENTARZE:
21 Lipca 2006, 02:50
Autor: ANDREW
WITAM, WSPANIALE OKAZY. ANDREW, CANADA
26 Pa¼dziernika 2006, 08:50
Autor: Mirek
"Wydobywnictwo" to takie piêkne staropolskie s³owo. Szkoda, ¿e poza Szklarami zosta³o zast±pione przez "wydobycie" i "pozyskiwanie"
26 Lutego 2008, 21:46
Autor: g-g
Trzeba dodaæ ¿e naj³adniejsze okazy wystepuja w podziemiach kopalni niklu, jesli kto¶ wie jak tam wej¶c to mo¿e zebrac imponujaca kolekscjê - sa tam 3 takie mijsca gdzie sa piekne opale, chalcedony czy chryzoprazy.
16 Maja 2008, 22:12
Autor: Dracula
Witam P. Darka!!! ;D Kopê lat. Czy¿by stronka http://kopalniaszklary.pl mówi³a o Twoim przedsiêwziêciu??? Pozdrawiam i proszê odezwij siê na mój stary, ale aktualny email. Daracula ( obecnie Katowice ).
Publikowane komentarze s± prywatnymi opiniami u¿ytkowników portalu. Redakcja portalu Twoje Sudety nie ponosi odpowiedzialno¶ci za tre¶æ opinii.

Redakcja portalu zastrzega, ¿e w komentarzach i opiniach nie mog± znale¼æ siê tre¶ci reklamuj±ce przedsiêbiorców, ich dzia³alno¶æ lub oferowane przez nich towary i us³ugi; nie mog± siê te¿ znale¼æ tre¶ci zabronione przez prawo, wulgarne, obra¼liwie, naruszaj±ce zasady wspó³¿ycia spo³ecznego, naruszaj±ce prawa Redakcji lub innych osób - w przypadku pojawienia sie takich opinii bêd± one przeredagowane, ich tre¶æ skrócona lub usuniêta.




Nie Przegap!
OG£OSZENIA


S O N D A
Co s±dzisz o obostrzeniach w zwi±zku z og³oszon± pandemi±?
S± przesadne, a¿ takiego wielkiego zagro¿enia przecie¿ nie ma 100.00%
Uwa¿am, ¿e wprowadzone przepisy s± uzasadnione i ka¿dy powinien siê do nich stosowaæ 0.00%
Nie mam zdania0.00%

Wiadomo¶ci // region

:: Kino "Pod s³oneczkiem" w G³uszycy
G³uszyckie Centrum Kultury zaprasza fanów kina na bezp³atne pokazy filmowe. Dwa razy w miesi±cu sala widowiskowa przeobra¿aæ siê bêdzie w salê kinow±, w której bêd± wy¶wietlane filmy dla m³odzie¿y od 13 roku ¿ycia oraz dla doros³ej publiczno¶ci. Zaplanowane pokazy filmowe bêd± aktualizowane na stronie ckmbp-gluszyca.pl - informuje Sabina Jelewska, dyrektorka CK-MBP w G³uszycy.

:: Utylizacja przeterminowanych leków
Martwe karpie i brudna woda. Dlaczego utylizacja leków przeterminowanych jest tak wa¿na?
Wielu z nas ma w domu leki, które ju¿ dawno straci³y swoj± wa¿no¶æ, ale czêsto nie wiemy, co z nimi zrobiæ. Prawid³owa utylizacja leków przeterminowanych jest istotna zarówno dla naszego zdrowia, jak i dla ¶rodowiska, w którym ¿yjemy. W tym artykule dowiemy siê, dlaczego nie powinni¶my wyrzucaæ leków do kosza, wylewaæ do zlewu ani spuszczaæ w toalecie, a tak¿e jak postêpowaæ z przeterminowanymi lekami w sposób bezpieczny i odpowiedzialny.

:: Wielokulturowy Wa³brzych. Stara Kopalnia przypomni historiê reemigrantów z Francji
Historiê tysiêcy Polaków, w tym wielu górników, którzy po zakoñczeniu II wojny ¶wiatowej wrócili do Polski, do Wa³brzycha z Francji, by pomóc, w odbudowie ojczyzny chce przypomnieæ dzia³aj±ce w Starej Kopalni Muzeum Przemys³u i Techniki. Muzeum zdoby³o w³a¶nie 60 tysiêcy z³otych w ramach programu dotacyjnego „Niepodleg³a”, a wa³brzyski projekt „Powroty do ojczyzny - reemigracja francuska w regionie wa³brzyskim” zosta³ oceniony, jako jeden z najlepszych w kraju.

:: Biblioteka Boguszów Gorce z WO¦P
Za nami 32. Fina³ WO¦P, choæ jeszcze trwaj± aukcje internetowe, My z tego miejsca chcieliby¶my podziêkowaæ wszystkim uczestnikom Biblioteka Boguszów Gorce z WO¦P.

:: Dodatkowe po³±czenia linii autobusowej nr 5 na trasie G³uszyca Górna-Jedlina-Zdrój-Wa³brzych
W zwi±zku z potrzebami i licznymi interwencjami mieszkañców od dnia 1 lutego br. uruchomione zostan± dodatkowe po³±czenia linii autobusowej nr 5 na trasie G³uszyca Górna-Jedlina-Zdrój-Wa³brzych.


Archiwum

Szukaj w newsach:
Szukaj po czasie emisji:
Marzec 2024
Po Wt Sr Cz Pi So Ni
123
45678910
11 121314151617
18 19 2021222324
2526 27 28 29 3031


Copyright Twoje Sudety © 2004 | Wszelkie prawa zastrze¿one. Kopiowanie lub jakiekolwiek inne powielanie i wykorzystywanie wszelkich materia³ów zamieszczonych w serwisie - bez zgody redakcji - wzbronione. Kontakt: redakcja@twoje-sudety.pl
Kontakt w sprawie reklam na serwisie

polityka oczami kobiet - doradca biznesowy play - ceramika Boles³awiec kropka - dom seniora strzegom - minikoparka Legionowo - przepusty kablowe